Oostbatterij (NAVGIS)
Een ten onrecht
afgebroken verdedigingswerk
© J. van Tongeren -
Laatste bijwerking
5 september 2011
Batterij aan den hoek van Barend Kribbing
In 1781 werd door de
soldaten van het garnizoen in Den Helder een kustbatterij aanlegd op de
dijk welke de naam kreeg van Batterij aan den hoek van Barend Kribbing.
Een en ander hield verband met de aanleg van de oorlogshaven in het
Nieuwe Diep. Deze batterij was gelegen op het uitspringende gedeelte van
de zeedijk tussen het dorp Helder en het Nieuwediep.
Prins Frederik
In 1793 kreeg het de
naam Prins Frederik.
Kustbatterij Ondeelbaarheid
In verband met de
gewijzigde politieke verhoudingen kreeg het in 1795 de naam van
kustbatterij Ondeelbaarheid. De bewapening bestond uit elf ijzeren 24
ponders op ordinaire affuiten en voorzien van twee kapluifels, ieder met
twee kisten.
l'Indivisible
Tijdens het Koninkrijk
Holland werd de naam veranderd in "Batterie de Côte l'Indivisible".
|
|

De Oostbatterij
Bij Souverein
besluit van 28 juli 1814 kreeg het de naam Oostbatterij.
Op een kaart
uit 1817 is de batterij getekend in de vorm van een redoute.
In 1826-1827
vergraven bij verbetering van de Zeedijk, de zuidflank
aangeleund aan een strook drassig, uitgegraven terrein, waar
thans het Helders kanaal ligt.
In 1832 werd
de batterij opnieuw aangelegd.
De verbouwing
Het geheel werd in 1875 geslecht
en vervangen door de tegenwoordige Oostbatterij, die door J. van
der Kamp onder toezicht van den Luitenant-Kolonel
Genie-Commandant J.F. van Hanswijk en onder het dagelijks
opzicht van den Kapitein-Ingenieur J.H. Bolken en later onder
dat van den Kapitein-Ingenieur P.C.B. van Marle aan wie de
Civiel-Ingenieur B.P. Bilheimer was toegevoegd, is gebouwd. De
kosten van deze verbetering bedroegen f. 499.885,505.
Het werd een groot bomvrij gebouw
voor 1000 man, waarop een kustbatterij met zes open
emplacementen en van meer doelmatige kruitmagazijnen.
In 1882 werden de zes
emplacementen tot kustgeschut voorzien van cementbeddingen met
borstweringmuren, en werden tegen de naast gelegen traversen
kleine parados aangebracht.
|
 |

De Oostbatterij begin
1900. |
De
Bewapening
In 1904 was de
Oostbatterij op de rechterface bewapend met 3 ijzeren kanonnen van 24cm l.35 (lang). De in 1904 geplaatste drie kanonnen van 24 cm l.35 waren
afkomstig van de innudaties bij Diemerdam.
Op de linkerface
stonden drie kanonnen van 24 cm l.35. Op de flanken waren nog 4 kanonnen
van 12cm kort geplaatst. |

Foto 1928: Oostbaterij
1928
De
Mobilisatie 1939
Boven op het fort
Oostbatterij stonden verouderde opstellingen van het Regiment Kust
Artillerie (R.K.A.) dat buiten gebruik was gesteld. Het betrof 3 x 21 cm
Kust dat vóór 10 mei 1940 werd verwijderd.
Vermoedelijk stonden er twee kanons van 21 cm (lang 35) A No. 1 (Marine-nummering)
en één kanon van 21 cm (lang 35) A No. 2 (Marine-nummering) opgesteld.

Foto 1977: Kanonfundaties met pivot
kanon 21 cm lang 35.
Met dank aan Dhr. M. Laarman
Tijdens de mobilisatie
van de tweede wereldoorlog huisvestte het per 9 mei 1940 de Commandant
van de Stelling Den Helder (C.Stg.H.) schout-bij-nacht H. Jolles en zijn
staf alsmede de chef landmacht. Tevens bevond er zich de
verbindingscentrale.
Op 14 mei 's avonds om
08.15 uur werd het fort met omgeving gebombardeerd door 30 Duitse
vliegtuigen, die het kennelijk hadden gemunt op de commandopost van
C.Stg.H.
Het bombardement
duurde bijna vijf kwartier en kostte vier militairen en enkele burgers
het leven. Het lucht-afweer kwam niet in actie, omdat deze zich hield
aan de wapenstilstand. Verder werd het fort gebombardeerd op 21 juni (2
bommen) en op 10 oktober 1940.
De
Tweede Wereldoorlog
Klik hier !
De
opheffing
Als vestingwerk werd
de batterij opgeheven bij K.B. van 1 november 1958 (Stbl. 503).
Navigatiegevechtsinformatieschool (NAVGIS)
In maart 1949 ving op
de ARGIS de eerste opleiding tot ND-officier in Nederland aan. Eind
augustus van dat jaar betrad de eerste klas leerlingen RAPP 2 de school.
De in de west-flank
gehuisvestte interlokale telefooncentrale werd op 15 januari 1962
overgeplaatst naar fort Harssens. Tevens werd er een aanvang gemaakt
voor een interne verbouwing voor het verbindingscentrum, waardoor een
doelmatiger indeling van de werkruimte werd verkregen.

De Oostbatterij met
zijn radarmasten, foto 70'er jaren.
 |
Embleem
In azuur een zilveren
spinneweb met een stuurrad van keel, waarin een ongewende vliegende
adelaar van goud. Als embleemspreuk PERPETUO VIGILANS IN PROELIO
VEHEMENTER (voortdurend waakzaam, ontstuimig in de strijd) in Latijnse
letters van goud op een lint van azuur (Besch 249733/223195 van 22 mei
1951).
Het embleem verwijst
naar het centrale belang van de navigatiegevechtsinformatie in de
marine. Het spinneweb symboliseert de verbindingslijnen waarlangs die
informatie wordt doorgegeven. Het stuurrad staat voor de navigatie, de
adelaar voor het gevecht.
Op 19 november 1963
bezocht de toenmalige Prinses Beatrix de
Navigatiegevechtsinformatieschool (NAVGIS), terwijl haar vader ZHK Prins
Bernard op 7 oktober 1968 een werkbezoek bracht. Het 25-jarig bestaan
werd gevierd op 26 maart 1974 terwijl het grote feest op 10 april 1974
werd gehouden.
Op 26 augustus 1976
gaat de vlag op de NAVGIS voor de laatste maal neer. Die eer kwam toe
aan de militair-werkman D.W. Ooms, voor ingewijden beter bekend als "Ome
Dirk". De NAVGIS werd nadien geïntegreerd in de Operationele School te
Den Helder. |
De
Afbraak
In 1977 werd de
Oostbatterij gesloopt tengevolge van de ophoging van de dijk op
Delta-hoogte.
Nu staan er op
dezelfde plaats een aantal flats en op de voorgelegen dijk ligt een
uitkijkpunt.

Voor ex-NGID'ers en RAPP'ers werd op 18
mei 2011 een reunie georganiseerd welke plaats vond in restaurant Fore te Julianadorp.
Voor meer informatie zie de NGID-site:
Klik hier !
|